BTW-ondernemers die een BTW-vrijstelling toepassen kunnen er niet zonder meer vanuit gaan dat de BTW-vrijstelling op al hun dienstverlening of leveringen van toepassing is. BTW-vrijstellingen moeten in beginsel beperkt worden uitgelegd. Toch blijkt uit een uitspraak van het Europese Hof van oktober 2020 dat een BTW-vrijstelling soms te beperkt wordt uitgelegd, en dat de BTW-vrijstelling ook van toepassing is op prestaties die met de BTW-vrijgestelde prestaties samenhangen.

Europese Hof over BTW-vrijstelling bij nauw samenhangende prestaties Uit het arrest van het Europese Hof van 8 oktober 2020, ECLI:EU:C:2020:811, blijkt het volgende. De zaak speelde zich af in Duitsland, met een gediplomeerd verpleegkundige met een academische medische opleiding en een aanvullende opleiding in kwaliteitsmanagement op het gebied van verzorging.  De verpleegkundige had voor rekening van de medische dienst van de ziekteverzekering in Duitsland (MDK) adviezen opgesteld over de zorgbehoefte van patiënten die recht hadden op zorg dat door de zorgkas werd gefinancierd. MDK heeft de verpleegkundige maandelijks voor de adviezen betaald zonder dat daarbij BTW is berekend. De verpleegkundige heeft in haar Duitse BTW-aangifte aangegeven dat wat betreft de adviesdiensten aan MDK sprake is van BTW-vrijgestelde diensten.  De Duitse Belastingdienst wilde BTW naheffen, omdat volgens haar de BTW-vrijstelling niet op de adviezen van toepassing is. Het Europese Hof oordeelt uiteindelijk dat sprake is van een dienst die nauw samenhangt met maatschappelijk werk en de sociale zekerheid, voor zover de adviezen onontbeerlijk zijn om te beoordelen in hoeverre de verzekerden recht hebben op diensten op het gebied van maatschappelijk werk en de sociale zekerheid. Hierop is een BTW-vrijstelling van toepassing, maar mogelijk verrassend, niet de medische BTW-vrijstelling maar de sociaal-culturele BTW-vrijstelling. Rechtbank Noord-Nederland september 2020 Daarnaast speelde voor de rechtbank een zaak waarin een maatschap van medisch specialisten ongeveer 10% van haar werktijd besteedt aan het verrichten van managementdiensten. De managementhandelingen bestaan uit het organiseren van de zorgdiensten binnen het eigen specialisme. De rechtbank oordeelt dat voor zover de medisch specialistische diensten en managementdiensten als twee afzonderlijke handelingen moeten worden gezien, de managementdiensten bijkomstig en ondergeschikt aan de medisch specialistische diensten zijn zodat zij net als de hoofdprestatie van BTW vrijgesteld zijn.Met andere woorden: de hoofdprestatie is de BTW-vrijgestelde medische dienstverlening, zodat de managementdiensten ook onder de BTW-vrijstelling vallen.  Op grond van deze rechtbank-uitspraak van 25 september 2020, ECLI:NL:RBNNE:2020:3341, kunnen medisch specialisten de BTW-vrijstelling toepassen op dit soort managementdiensten. BTW-vrijstelling onderwijs Onder de BTW-onderwijsvrijstelling valt het wettelijk onderwijs en het aangewezen onderwijs, zoals een beroepsopleiding. Maar ook een nauw met het onderwijs samenhangende prestatie verricht door een onderwijsinstelling die BTW-vrijgesteld onderwijs verricht, valt onder de BTW-vrijstelling als zonder die prestatie het niveau en de kwaliteit van het onderwijs niet te garanderen is. Zo blijkt uit het besluit van de staatssecretaris van 5 september 2019.  Zo is bijvoorbeeld het afnemen van tentamens of het ter beschikking stellen van boeken door een onderwijsvrijstelling die BTW-vrijgesteld onderwijs verricht vrijgesteld van BTW. Sluiten overeenkomst tot opdracht om BTW-heffing te voorkomen Daarnaast kan het sluiten van een overeenkomst tot opdracht een alternatief zijn voor het ter beschikking stellen van personeel in BTW-vrijgestelde sectoren, teneinde BTW-druk te voorkomen. De terbeschikkingstelling van personeel is belast met 21% BTW, behoudens een aantal in het besluit van 29 december 2018 door de staatssecretaris genoemde situaties. Bij het sluiten van een overeenkomst van opdracht is de BTW-vrijstelling van toepassing als de dienstverlening onder een BTW-vrijstelling valt. Denk bijvoorbeeld aan een onderwijsinstelling waarvan het onderwijzend personeel ook werkzaamheden voor een andere onderwijsinstelling verricht. Bij uitleen van personeel is dan 21% BTW verschuldigd, maar wordt daarentegen een overeenkomst tot opdracht gesloten dan is de BTW-onderwijsvrijstelling van toepassing als wettelijk of aangewezen onderwijs wordt verzorgd. Dit is met name een voordeel als de afnemende onderwijsinstelling geen recht heeft op BTW-aftrek. BTW-fondswervingsvrijstelling Daarnaast geldt voor bepaalde BTW-vrijgestelde ondernemers een fondswervingsvrijstelling, op grond waarvan goederen en diensten die normaal met BTW belast zijn, toch zijn vrijgesteld van BTW als een jaarlijks drempelbedrag niet wordt overschreden. Daarbij geldt een drempelbedrag van € 68.067 per jaar voor goederen, een drempelbedrag van € 22.689 voor diensten en een bedrag van € 50.000 voor diensten door sportclubs. Denk bijvoorbeeld aan een verpleeghuis die BTW-vrijgestelde diensten verricht maar extra inkomsten wil verwerven door tijdens de kerstdagen kerststukjes te verkopen. Of een plaatselijke voetbalvereniging die BTW-vrijgestelde sportdiensten verricht en die tegen kleine vergoeding het gras van de korfbalclub maait. Het verpleeghuis en de voetbalclub hoeven geen BTW te betalen over de extra inkomsten, op voorwaarde dat het drempelbedrag per jaar niet wordt overschreden. Conclusie Uit de rechtspraak blijkt dat de Belastingdienst een BTW-vrijstelling soms te beperkt toe wil passen en dat met name de toepassing van een medische BTW-vrijstelling soms ruimer is dan de Belastingdienst stelt. Van belang is dat iedere BTW-ondernemer die een BTW-vrijstelling toepast per situatie en per levering of dienst nauwkeurig beoordeelt of een BTW-vrijstelling  van toepassing is. Let op dat bij toepassing van een BTW-vrijstelling geen recht is op BTW-aftrek op de inkopen.