Medio juni 2019 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat het forfaitair rendement van 4% in box 3 niet haalbaar was voor belastingplichtigen in de jaren 2013 en 2014, zonder daar risico bij te nemen. De vraag die voorlag bij de Hoge Raad, in één van de zes proefprocedures die in het kader van massaal bezwaar worden gevoerd, was of deze heffing in strijd is met het recht op vrije eigendom uit het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens (EVRM). Echter, het oordeel dat voor de jaren 2013 en 2014 een rendement van 4% niet haalbaar was zonder daar (veel) risico bij te lopen, wil nog niet zeggen dat sprake is van een schending van het recht op eigendom.

In een eerdere fase heeft het Hof zich al gebogen over deze zaak, waarover de Hoge Raad zich nu over heeft uitgesproken. Het Hof kwam toen tot de conclusie dat de aan de wetgever toekomende (ruime) beoordelingsmarge en de rechterlijke positie van de rechter inhouden dat de wetgever enige tijd moet worden gegund om in de geconstateerde disbalans te voorzien. Uitspraak Hoge Raad 14 juni 2019 De Hoge Raad geeft in haar uitspraak van 14 juni 2019 (ECLI:NL:HR:2019:816) aan dat voor een bepaald jaar de forfaitaire heffing van de inkomsten uit box 3 op stelselniveau in strijd kan komen met artikel 1 EVRM indien komt vast te staan dat belastingplichtigen worden geconfronteerd met een buitensporig zware last. Voor de jaren 2013 en 2014 was het veronderstelde rendement van 4% niet haalbaar zonder dat daar veel risico voor moest worden genomen. Hierbij is tevens het belastingtarief van belang. Van een buitensporig zware last kan sprake zijn indien het gemiddeld rendement dat wordt gehaald -zonder veel risico’s- lager is dan 1,2% (zijnde 30% van 4%). De Hoge Raad is van oordeel dat de heffing van box 3 op stelselniveau een schending van het recht op eigendom vormt als het nominaal in box 3 te behalen rendement voor de jaren 2013 en 2014 gemiddeld lager is dan 1,2%. Een dergelijke schending op stelselniveau gaat gepaard met een rechtstekort, welke niet kan worden voorzien zonder op stelselniveau keuzes te maken. Voor ingrijpen van een rechter is in beginsel geen plaats, alleen indien er sprake is van een individueel geval welke te maken heeft met een buitensporig zware last. Gevolgen voor u De conclusie van de Hoge Raad is dat er sprake kan zijn van een buitensporige zware last welke in strijd komt met het Europees recht. Dit dient per individueel geval te worden beoordeeld. Hierbij wordt gekeken naar de gehele financiële situatie. Dergelijke individuele toetsen vallen niet onder de massaal bezwaarprocedure. De deelnemers aan deze procedure kunnen dus helaas geen belastingteruggave tegemoet zien. Alleen voor individuele bezwaarmakers zal de buitensporig zware last toets nog tot een belastingteruggave kunnen leiden. Mogelijk geldt dit dus ook voor u of uw cliënten. Ik beoordeel graag voor u of een buitensporig zware last in een concrete situatie verdedigbaar is. Als dat het geval is en het fiscale belang is groot genoeg, dan kunnen vervolgstappen worden ondernomen. Als u naar aanleiding hiervan vragen heeft, neemt u dan vooral contact met mij op.